Potgrond versus substraat

Potgrond versus substraat: Alle verschillen op een rij

Geschreven door:
Geschreven door:

Mevrouw Monstera

Dat kamerplanten in potgrond groeien weten we allemaal, maar wist je dat er verschillende soorten potgrond zijn en dat je in plaats van potgrond ook een substraat kan gebruiken? Hieronder leg ik je uit welke soorten potgrond en substraten er zijn en wat de voor- en nadelen zijn.

Verschillende planten, vragen ook om verschillende bodems, zo heeft een cactus zijn wortels graag in een luchtige bodem en groeien vleesetende planten het best op voedingsarme grond. Verdiep je daarom ook altijd in de wensen van je groene vriend! En als je altijd vergeet om je planten water te geven zijn hydrokorrels misschien een oplossing voor jou!

Universele potgrond

Potgrond is een mengsel van natuurlijke grondstoffen, waaraan onder andere mest- en voedingsstoffen zoals stikstof en ijzer worden toegevoegd, je plant heeft dan voor ongeveer een paar maanden voldoende voeding om lekker te kunnen groeien. De meeste kamerplanten doen het hier dan ook prima op. Ook is potgrond een prima basis om zelf bijvoorbeeld een luchtiger mengel te maken door het te mengen met perliet of houtsnippers. En het is niet alleen te gebruiken voor je kamerplanten, maar ook voor in de tuin, heel universeel dus!

Echt milieuvriendelijk is potgrond niet, er zit namelijk vaak turf in en tijdens het opgraven van turf komt CO2 vrij. Helaas is dat niet goed voor het milieu!

Kamerplanten in kokospotgrond, hydrokorrels en Lechuza PON.

Zaai- en stekgrond

In zaai- en stekgrond zijn de voedingstoffen weer anders afgestemd, speciaal voor de tere nieuwe worteltjes. Ook zijn ze vaak gemengd met zand om de grond luchtig en waterdoorlatend te maken. Goede zaai- en stekgrond is ook fijn van structuur en niet grof.

Kokospotgrond

Kokospotgrond is een stuk luchtiger als gewone potgrond. Het bestaat namelijk uit gecomposteerde kokosvezel afkomstig van de kokosbast. Dat luchtige vinden veel wortels fijn om lekker te kunnen groeien. Ook houden deze vezels makkelijk vocht vast, zodat je minder vaak water hoeft te geven. Verpotten met kokospotgrond gaat ook iets fijner want deze grondsoort is droog en plakt dus niet aan je handen zoals potgrond doet. Kokospotgrond is voor heel veel kamerplanten te gebruiken, maar ook voor je terrasplanten in de tuin. Qua voeding kunnen je planten de eerste 6 maanden vooruit met deze grond. Wat langer dus vergeleken met gewone potgrond.

Cactusgrond

Van nature groeien cactussen in gebieden met veel (zon)licht en weinig regen. De potgrond voor cactussen moet dus lekker luchtig zijn en goed water kunnen doorlaten. Heel fijn dat ze kant en klare zakken cactusgrond verkopen! Deze grond kan je ook heel goed gebruiken voor vetplanten en bijvoorbeeld Aloë vera’s.

Orchideeëngrond

Ook Orchideeën vragen om een speciale samenstelling van de grond. Ze zitten graag met hun wortels in grond met een grove structuur, zodat er veel zuurstof bij kan. Deze potgrond heeft ook gelijk de beste zuurgraad door de juiste doses kalk en meststoffen.

Er zijn nog veel meer grondsoorten te koop voor kamerplanten, zoals grond voor bonsaiboompjes, voor palmen, Anthuriums enz. Koop altijd potgrond met een RHP keurmerk, dan weet je vrijwel zeker dat er geen rommel in zit en ook geen ongedierte.

Voordelen potgrond: Bevat al een dosis voedingsstoffen voor de eerste paar maanden
  Je kan potgrond zelf afstemmen en mengen naar de voorkeur van je plant.

Nadelen potgrond: Niet duurzaam.  
  Niet herbruikbaar.  
  Potgrond kan zorgen voor schimmels en bacteriën, waardoor je plant minder lang gezond is.
  Kan gaan slinken waardoor de grond minder luchtig wordt en er geen zuurstof meer bij de wortels kan komen.
  Schadelijk ongedierte zoals rouwvliegjes leven graag in plantaardig materiaal, in potgrond dus!

Lees hier de 10 beste tips om van rouwvliegjes af te komen!

Orchidee potgrond
DCM Ecoterra
Cactus
potgrond
Pokon
Zaai en Stekgrond
Romberg

Hydrokorrels / LECA

Hydrokorrels zijn gemaakt van gebakken klei, deze korrels van klei nemen water met voedingstoffen op die ze vervolgens geleidelijk aan de plant afgeven. Meestal worden deze korrels gebruikt als drainage onderin de pot met daar bovenop potgrond, maar er zijn veel kamerplanten die je ook helemaal in de hydrokorrels kunt zetten. Dit noemen ze hydrocultuur. Het makkelijkst is wel om een plant te kopen die gekweekt is voor hydrocultuur of je verwijderd alle grond en spoelt de wortels (voorzichtig) goed schoon. Je kan er ook voor kiezen om wel wat grond te laten zitten rond de kluit, dit noemen ze semi-hydrocultuur.

Het handigst is om hiervoor een pot of systeem te gebruiken met een watermeter, zodat je precies kan zien hoeveel water er nog onderin zit. Je hoeft dus veel minder vaak water te geven. Hydrokorrels bevatten geen voedings- of meststoffen deze moet je zelf bij het water toevoegen.

Het handige van hydrokorrels is dat je ze kan hergebruiken, spoel ze wel eerst goed af voor je er een nieuwe groene vriend in zet! Soms zie je weleens dat de korrels wit uitslaan. Dit is geen schimmel, zoals velen denken, maar een ongevaarlijk mineraal. Lekker laten zitten dus!

Hydrokorrels zijn ook wel bekend onder de merknaam LECA, wat staat voor Lightweight Expanded Clay Aggregate.

Hydrokorrels met een wit laagje, dit is geen schimmel en kan je gewoon laten zitten.

Vulcastrat

Vulcastrat is een substraat die vaak professioneel wordt gebruikt, het is een mengsel van mineralen zoals lava en puimsteen. Je kan het vergelijken met kattenbakvulling, het absorbeert vocht, heeeeeel veel vocht! Het kan water tot wel 30cm omhoog absorberen, de kans dat er onderin de pot water blijft staan is dus klein en kunnen wortels niet gaan rotten. Het water wordt vervolgens geleidelijk aan de plant afgegeven. Door de grove structuur kan er ook genoeg zuurstof bij de wortels komen, het is voor wortels ook makkelijker om hier doorheen te groeien.

Ook met vulcastrat is het handig om gebruik te maken van een watermeter of bijvoorbeeld een self watering systeem. Geef pas weer water als de watermeter helemaal gezakt is. Geef rustig water, het heeft tijd nodig om naar beneden te zakken. Vulcastrat bevat geen voeding, je kan zelf vloeibare voeding toedienen met het water.

Als je een kamerplant in de vulcastrat zet is het niet nodig om alle potgrond te verwijderen. (Semi-hydrocultuur). De steentjes kan je weer hergebruiken nadat ze zijn schoongespoeld.

Ik gebruik zelf de handige selfwatering insert van Elho, deze zijn er in meerdere maten.

Lechuza pon/ Vulcaponic

Ook Vulcaponic kan gebruikt worden voor semi-hydrocultuur. Deze steentjes kunnen ook net als Vulcastrat bijzonder veel water en voeding opnemen. Tijdens het water geven zuigen de steentjes zich helemaal vol en blijft er geen water onderin de pot staan. Het zijn dus eigenlijk kleine waterbuffertjes! De wortels nemen dan langzaam het water weer op. Zo krijgen ze dus nooit te veel of te weinig water!

Het enige verschil tussen Vulcaponic en Vulcastrat is dat Vulcaponic meer zeolieten bevat, dit zorgt er voor dat dit substraat nog meer water kan opnemen en betere luchtporiën heeft. Net als bij hydrokorrels en vulcastrat gebruik je hierbij ook een watermeter.

Je kan de kluit laten zitten, maar ik lees ook veel verhalen van plantenliefhebbers die de wortels helemaal schoonspoelen voordat ze de plant op Vulcaponic zetten.

Het merk Lechuza verkoopt ook vulcaponic onder de naam Lechuza pon, deze bevat ook gecoate meststoffen en is dus wél voorzien van voedingsstoffen, zodat je de eerste maanden vooruit kunt! Lechuza heeft ook andere substraten ontwikkeld zoals bijvoorbeeld Orchidpon, speciaal voor orchideeën.

Dit zijn de meest bekende en gebruikte substraten, maar er zijn er natuurlijk nog veel meer!

Voordelen substraat: Duurzaam  
  Herbruikbaar  
  Is luchtig, zodat er zuurstof bij de wortels kan.  
  Weinig kans op wortelrot, doordat water geabsorbeerd wordt.
  Betere dosering van water en voeding aan de plant.  
  Je hoeft niet zo vaak water te geven.  
  Planten hebben minder verzorging nodig.  

Nadelen substraat: Voedingsstoffen moet je zelf toevoegen.  
  Een zak substraat kan zwaarder zijn als een zak potgrond.
  Speciale hydrocultuurplanten zijn duurder.  

 
Lechuza Pon
Plantensubstraat
Hydrokorrels
Plantensubstraat
Orchid Pon
Plantensubstraat

Zoals je ziet heeft een kamerplant op substraat eigenlijk veel meer voordelen als op potgrond! Goede reden dus om toch eens te gaan overstappen, maar het is natuurlijk maar net wat jij het fijnst vindt! Zelf heb ik kamerplanten zowel op potgrond als op substraat (Lechuza pon). Het is even omschakelen naar substraat, maar mijn groene vriendjes doen het er super op!

Succulenten zijn planten die het ook supergoed doen op substraat. Meer lezen over succulenten? Lees dan deze blog!

Ik hoop dat jullie met dit overzicht van potgrond en substraat een goede keus kunnen maken wat het best bij jou en je kamerplant past!

Deze blogpost bevat affiliate links. Dat betekent dat als jij op een link klikt en bij dat bedrijf iets koopt, ik hiervoor een kleine vergoeding ontvang. Jij betaalt hier uiteraard niks extra voor. Heb je hier vragen over? Lees dan de advertentie disclaimer.